Guudmarka Buugga shanta luuqadood ee Jacaylka (the five love languages)
Hordhac
Buuggaan the five love language waxaa qoray Dr Gary Chapman oo ah qoraa maraykan ah, wuxuu leeyahay taxanayaal badan oo uu caan ku yahay lana xariir jacaylka iyo xiriirka aadanaha.
Buugaan wuxuu ka koobanyahay 14 cutub oo aan si kooban isku dultaagi doono marka laga reebo kan ugu dambeeya oo uu kaliya ku sheegay kalmadiisa gabangabada ah taas oo laxriirta cidda uu ugu talagalay buuggiisa, wuxuuna sigaar ah ugu boorinayaa buuggaan in ay aqrinayaan lamaanayaasha madaama uu ku dhisanyahay tijaabooyin ay sameeyeen dad nolosha ku midoobay wax lataaban karana ka bashay jacylkoodii iyo farxadoodii kadib markii ay dhaqangaliyeen talooyinka ku dhigan kitaabkaan.
Sidookale qeybaha bulshada ee kalena waa ka faaiidaysan karaan, runtii waa buug cajiib ah oo wax ka badalaya noloshaada kasbashada jacaylka aadanaha gaar ahaan lamaanayaasha iyo jacaylka ilmaha.
Buugga oo ka kooban 273 bog waxaa qeybta ugu dambeysa ugu tagaysaa lifaaq kooban oo uu qofka aqristaha ah naftiisa ku tijaabinayo maadaama dadka aysan isku qaab u dareemin jacaylka.
Waxaan ku jira buugan fikrado diineed oo uu qoraagga aaminsanyahay iyo fikrado aan lasocon karin diinteena iyo dhaqankeena kuwaas oo aan isaga tagnay.
Dulmarkaaan kooban waxaan ugu talagalay dadka wax aqriska jecel badanaana waxaa lasocda cutub kasta tusaalooyin wax lagu fahmi karo iyo waxaana ku soo koobnay intii aan u arkayey nuxurka buugga qofkii wada aqrin karana waa ku boorin lahaa.
Cutubka 1aad wuxuu ku saanbsanyahay Maxaa dhaca Jacaylka Guurka Kadib? what happens to love after the wedding
wuxuu Qoraaga isku dayayaa inuu aqristayaashiisa si mug leh udhacsiiyo Waxa keena Burburka Qoysaska iyo faham la’aanta ka haysta bulshada xagga ay wax ka qaldanyihiin.
Wuxuu ku bilaabaya Tusaale nool oo dhexmaray Qoraaga iyo Nin ay isku baranayaan diyaarad dusheed Kaas oo Mar qura waydiiyey su’aal udhigneed Maxay tahay shaqadaada? Kadibna si daggan ayuu ugu jawaabayaa Qoraagu wwaxaan sameeyaa latalinta Arimaha Guurka.
Ninkii ayaa Waydiinaya suaasha cutubka Magac bixinta u ah ee Maxaa ku dhaca jacaylka Guurka ama aroos kadib?.
Ninkaan ayaa usheegaya Qoraaga inuu su’aashaas jawaab ula’aa Muddo uuna raadinayey Qof uga jawaaba oo aqoon uleh, Wuxuu lawadaagay in ay ka fashilmeen ilaa sedex guur Oo Midkasta ayagoo Guurka hortii isjeclaa uu guurkiiba Musiibo ku noqday.
wuxuu yiri asagoo ka sheekaynaya Guurkiisii sedexaad ee ugu dambeeyey ” dhab ahaantii waxaan umaleynayey inuu guurkani uu ka gadisnaan doono kuwii hore waxaana dareensanaa inaan jeclahay ayadana ijeceshahay mana filayn inuu isbadal imaan doono guurka kadib waxaan si joogta ugu Muujinayey inaan jecyl dhab ah uqabo, Waxaan usheegay sida ay uqurux badantahay, ilaa xadiga aan jeclahay iyo sida aan ula dhacsanahay in ay noqoto xaaskayga, waxaan usamaynayey waxkasta oo wanaagsan “.
Wuxuu xusay ninkaas in inyar kadiba Guurkii ay bilawday cabasho asaga ka dhan ah xitaa sheeyada aan Muhiimada wayn lahayn sida inaanan Fogayn ama Qaadin Qashinka ama aanan Waranin dharkayga ilaaa aan isla gaarnay Meel aan ka soo kabasho lahayn oo aan uragnay labadeenaba in guurkeena aan si kama dambays ah udhamayno.
Qoraaga oo jawaabta su’aashii lawaydiiyey toos u abaaraya ayaa sheegaya in Muskilada ay tahay fahamka Jacaylka oo ka qaldan bulshada inteeda badan asagoo xusay inuu aadanaha leeyahay shan luuqadood oo uu jacaylkiisa ku Muujiyo, inaad fahamto Qofkaaga luuqadiisa jacaylkana ay keenayso baraare iyo guul uu gaaro guurkiina.
Wuxuu soo qaadanayaa Tusaale kale asagoo raba inuu u bidhaamiyo aqristayaasha luuqadda jacaylka ayaa wuxuu barbardhigaya luuqadaha ama afafka aadanaha ku hadlo sida Englishka ama jarmalka.
Baniiaadamka badankiisa waxa ay leeyihiin luuqad asaasi ah ama luuqad hooyo taas ayuuna wax kasta ku fahmaa qofkaas kagana habboon luuqadaha kale ee uu dib ka barto sidaas darted haddii ay kulmaan laba qofood ee is aan afgaranayn waxaa adkaanaysa in ay isfahmaan ilaa Midkood uu barto kan kale luuqadiisa ama ay isugu yimaadaan Mid dhexe oo ay wada fahmayaan.
Nuxurka tusaalahaan ayaa ah in haddii lamaanayaasha aysan garan luuqadda jacayl Midkasta ay adkaanayso in kala helaan jacayl dhamaystiran, waxa ayna labada qof lahaan karaan laba luuqadood ee asaasi ah ee jacayl sida ay ukala duwanyihiin Carabiga iyo Englishka taas oo ugu abuuran aadanaha si nafsi oo gaar u ah ( Unique psychological Make up) ayadoo mararka qaarna laga yaabo in ay labada qofood yeeshaan hal luuqad jacayl oo isku mid ah.
sidaas darted ninka su’aasha soo jeediyey wuxuu ku hadlay luuqad jacayl ee “Affirmation words” ama Wuxuu isku dayey inuu Erayo Qurux badan ku gaarsiiyo xaaskiisa jacayl uu uqabo si ay u ogaato lakiin taasi Ma caawin Maadaama uusan fahmin luuqadda dhabta ah ee xaaskiisa ku hadasho ugu dambayna sidaas ayey uga tagtay ayadoo waxkasta oo kale agtiisa ka helaysa.
sidaas ookale Qoraaga Wuxuu xusayaa in ilmaha Marka ay korayaan ay qarkooda dareemaan Kalsooni la’aan nafeed( low self-esteem) waxa ayna aaminayaan in aan lajeclayn, lana danaynayn ama aan larabin halka kuwa kalena ay dareemaan kalsooni nafeed buuxda( healthy self-esteem) waana kuwa hore cagsigooda.
cilmi nafsi ahaan waxa la ogaaday in ilmahaas habka loo dhiso shucuurtooda nafeed lana dareensiiyo naxariis iyo jacayl in Mustaqbalkooda guurka iyo kan kale ee bulsho lakala wanaagsanaado.
wuxuuna buugga leeyahay ilmaha dareema in ay jecelyhiin waalidkooda iyo saaxiibada ay isla Koraan in yeelan doonaan Mustaqbalka luuqad asaasi ah ee jacayl( primary love language) oo asaga uqaas kadibna uu yeelanayo luuqad aan aan asaasi ah( secondry love language).
Halka ilmaha dareemaya in la dayacan ama rabitaan aan loo hayn ay la midnoqonayaan sida ilmo Xiriirkooda iyo luuqadooda ay hoosayso ookale ee sidaas ku dhasha ama lagu arko. in ay si caadi ku soo laabtaan waxa ay ubaahantahay shaqo niyad dhisid ah oo badan. Nuxurku waa in qofka insaanka uu ubaahnyahay in ladareensiiyo jacayl iyo naxariis taas oo qofkasta ugu baahanyahay sida cuntada ookale.
sirtu waa fahamka luuqadda lamaanahaaga oo aadan kula hadlin luuqad ajanabi ah oo aan Tiisa ahayn. kuwaan Midkamida hanoqdaan oo aan Cutubyada kale ugu tagi doono; ku Muujinta kalmado (Words Affirmation), waqti Tayo leh (Quality time), Hadiyad siin (receiving gifts), u adeegid) acts of service iyo isu-dhawaasho jireed (physical touch).
Cutubka labaad wuxuu cinwaan uga dhigay” Buuxinta taagiga ama haanta Jacaylka” keeping the love tank full
wuxuu ku sheegayaa sida ay lagama maarmaan ugu tahay qofkasta oo ina aadam ah in la dareensiiyo jacayl iyo naxariis uuna ugu baahanyahay sida Kalluunka biyaha uusan uga Maarmin ha noqdo laba, dhadiga, Cunug ama qof qaangaar ah.
wuxuu kale xusayaa in erayga jacayl aan xaqiiqadiisa lagaari Karin(Most confusing word) si kasta oo loo macneeyo qofkastana ufasirtay sida ay ula muuqato tusaale bariiska waa jeclahay, hooyo waa jeclahay, xayawaanada waa jeclahay kuwaas oo baaxad ahaan aysan jirin wax lagu kala garto ama lagu qiyaasi karo halbeeg ahaan.
sidookale waxaan u adeegsanaa erayga jacayl habdhaqankeena( social behaviour) sida waan sameeyey sheygaas waayo waa jeclahay tusaale qof ficil xun samaynaya sida dhilaysiga oo ugu yeeraya jacayl ama waalid cunigiisa usamaynaya wax kasta oo uu ka dalbado xumaan iyo samaan isagoo ka shidaal qaadanaya erayga jacayl.
marka aan ka hadalno baahida ilmaha ay uqabaan jacaylka iyo dareenka caadifadeed ee wanaagsan(love and effecttion) waa mid halis iyo baraare labadaba u horseedi kara nolosha cunuga, haddii uu waayo qof ubuuxiya taangiga jacaylka wuxuu ka raadinaya meel aan munaasab ahayn taas oo keeni karta in si qaldan looga faaidaysto tusaale wuxuu usoo qaadanaya buugu gabar layiraahdo Ashley oo markii labadeedii waalid kala tageen ayadoo yar uu si qaab daran uga faaidaystay wiil ay lasaaxiibtay.
baahida uu qofka u guursadana waxaa ugu wayn buuxinta taagiga jacayl ee ka maran iyo ka fogaanshaha kalimimada taas oo ruuxkasta lagama maarmaan uga dhigaysa inuu helo qof jeclaada ama uu ka helo dareen udhawaansho iyo koolkoolin, waana midda qasabka ka dhigasha in lamaane kasta faham uyeesho mawduucaan si loo gaaro Guur barwaaqo ku waara.
haseyeeshee digniinta Mudan in lagu baraarugo waa in marka lamaanayaasha midkood uuna fahamo luuqadda asaasiga ah ee lamaanihiisa uuna u buuxiyo taangigii ka marnaa in uu isbadal ku dhici karo Maadaama taasi tahay dabeecad uu aadanaha leeyahay in marka uu helo waxa uu oomanaa uu isbadal ku dhaco, xikmadii lagu xalin lahaana waa mid ku xiran lamanayaasha laftooda.
Cutubka 3aad wuxuu kaga hadlayaa Mawduuca inta badan dhalinyaradeena dhib ku haya kaas oo ah Jacaylka Indha la’aanta ( fell in love ) ama in love experience .
waa xaalad dadka Qaar soo marta oo qofku uu ku Qafiifayo qof aysan jirin wax uu ku doortay ama uuba ka fakaray ( obsessed) laga yaabaa in qofkaas uu hal Mar arkay sidaasna qalbiga kaga raaco. waa xaalad aan caadi ahayn oo ka duwan jacaylka caadiga wuxuuna buuga ku sheegayaa erayga LIMERANCE taas oo ah xaalad qofka isaga dhaygago si indha la’aan qof dhigiisa ah asagoo sawiranaya waxyaabo qiyaali.
Tusaale ahaan gabar ayaa xafiska Qoraaga buuga imaanaysa ayadoo faraxsan waa 32 sao jir uu daashaday shukaansiga macno darrada ah, haseyeeshee wax ay ku faraxsantahay in laba usbuuc gudahood ay guur uga aqbashay nin ay Maalin kaliya lakulantay nolosheedana saamayn ku yeeshay, waa nin laba mar soo guursaday sedex cunugna haysta hase yeeshee agteeda wuxuu ka noqday dhayman iyo qof dhamaystiran waxybaahaas kalena agteeda wuxuu ka yahay lacib saqiir(trivial).
xaaladan mid dhab ee waa qiyaali wuxuuna iska dhaadhicinaya qofkaas inuu waxkasta oo noloshiisa ah ku xiro. cilmibaarisaha qaar ayaa soo jeedinaya in xiriirka nuucaan( in love experience) uu waari karo muddo laba sano ah haddii dadka dhan ogyihiin xiriirka labadaas qofoodna laga yaabaa Mudadaas in badan.
qofka marka uu dareenkaas ka maskaxdiisa ka baxo ayuu noqdaa qof riyo ku jiray oo kale markaas ayuu is waydiiyaa xiriirkaas iyo danta ugu jirtay lagaba yaabaa in qofkaas uusanba ahayn qof ku habboon noloshiisa halka markii hore uu arkayey waxa adduunka ugu fiican waligiisana uusan dhamaanayn.
xaaladaan Maaha jacayl dhab sedex sababood dartood;
- maaha Mid ku yimaada dooqa labada qofood Mana jirto wax qofba qofka kale ugu arko inuu ku habboonyahay noloshiisa waa wax dareen un ku yimid.
- hadaf maleh ama dadaal dhab ah kuma bixiyaan labada qofood, hadalada iyo shukaansigaas faraha badna wax ka dambeeya majiro badanaa waa is jecelnahaya oo kaliya ayey ku egtahay Maadama markii hore uu ka dhashay xamaasad.
- diirada Ma saaro qofkaas hormarinta nolosha wuxuu ku qanacsanayahay inuu haysto qofkaas taas ayaa uga Muhiimsan nolosha iyo waxa yaala oo dhan, hormar iyo isbadal ma imaanayaan waayo wax ay isku arkaan labada qof Midkastaba inuu ka kale dhamaystiranyahay(perfect) sidaas ayeyna iska ahaan doontaa.
ugu dambayn waxaa loo arkaa in dareenkaan ka dhasho rabitaan jinsayadeed oo qofka ku abuuran taas ku kallifaysa inuu xaaladaas indho la’aanta galo asagoo u arka Mid sax ah, run ahaantiina xaqiiqada waa ka fogtahay noloshana sidaas uma shaqayso.
labo waddo ayaa ufuran qofkaas inuu ku socdo noloshaas qiyaaliga ah iyo inuu goosto inuu ka joogsado oo dib isu dhiso.
dooq sedexaad ayey heli karaan labada qof hadii ay markaas lamano yihiin taas oo ah in ay usoo laabtaan jacaylka dhabta ah kaas oo leh Caadifad dhab ah iyo sabab dhab ah, jacaylka dhabta Waa kan kow ku yimaada rabitaan doorasho ku salaysan yacni waxaad ka fakaraysaa noloshaada wax hore ukicin kara, qof wax ku soo kordhin kara hayaankaaga nolosha waa dareen ku salaysan xikmada oo lagu waraabinayo biyaha uu ubaahanyahay oo luuqada asaasiga ah ee qofkaaga.
cutubka Afraad wuxuu Ku saabsanyahay ( word Affirmation) ama Muhiimadda hadalka ama kalmadaha wanaagsan uleeyihiin sare uqaadida jacaylka lamaanayaasha.
“Carrabka Wuxuu leeyahay awooda nolosha ama geerida” jumaladaas waxa ay cadanaysaa halka hadalka aadanaha uu uga jiro habdhaqanka aadanaha sigaar ah lamaanayaasha oo hadii qofka doorto kalmadaha wanagsan uu qurxinayo nolosha qofka, cagsigeedanaha haddii uu waayo hadaldaas wanaagsan qofka ay dili karto wax badan oo yididiilo ah oo uu ka filayey lamaanihiisa nolosha sidaas darteed hadalada bogaadinta ah iyo erayada uriyaaqida leh( compliments and appreciation) ee aad ku dhibciso dhagta qofka aad dooratay waa awooda ugu wayn ee jacaylka lagu gudbiyo gaar ahaan dadka ay luuqadooda asaasiga ah tahay.
tusaale inaad ku dhahdo : aad baad ugu soo baxaysaa dharka aad xirantaha, aad baan ugu riyaaqay xalidda macaanta gurigeena caawa iyo waan kaaga mahadcelinayaa inaad caruurteena u shaqaalaysiiyey qof caawiya” . dhamaan erayadaas waxa ay kuula muuqanayaan kuwa sahlan lakiin qofka lagu dhaho noloshiisa wax wayn ayey ka badalayaan waana Mucjiso marka la eego xiriirka aadanaha.
ujeedka jacaylka Maaha helidda sheey aad rabtay ee waa samaynta shey adigoo raadinaya farxadda qofka aad jeceshahay.
oraahdaas sare waxa ay Muujinaysaa in labada qof isjecl Midba kan kale uu tuso jacyl asagoo ka sugayn badalkeeda (reciprocal) waana in aadan baqiilin erayada wanaagsan ee qalbiga ruxaya.
tusaalaha buuga arintaan ka bixinayo waxaa kamid ah haweeneey ka cabanaysay in ninkeeda uusan Qurxin gurigooda oo ubaahnaa nuurad lamariyo balse ninkii wuxuu ku mashquulay maalintaas hagaajinta gaarigiisa gaarka ah kadibna talo ayey ugu timid qoraaga buuga, talada uu siiyey waxa ay noqotay ha xusin hana usheegin sheygaas aad uga baahantahay waayo wuu ogyahay haddii uu qabanayo kaliya Markasta oo uu wax wnaaysan sameeyo ku dheh erayo bogadin iyo mahadcelin ah( verbal compliment) taas oo uu uga jeeday in lamaanaha ka helaya erayada wanaagsan uu usamaynayo waxkasta qurxan lamaantiisa.
sedex usbuuc kadib ayey dib ula soo xiriirtay ayadoo dhahaysa taladii waa ii shaqaysay taas oo cadanaysa in marka hore ay mudnaanta leedahay inaad furto qalbiga lamaanahaaga.
arimaha muhiimka u ah lamnahaaga waxaa kamid ah erayada dhiirigalinta ah( encouraging words). marka laga soo tago hadlada qurxoon ee aan soo xusnay waxaa iyadana Muhiimka erayada dhiirigalinta ah kuwaas qofka siinaya dhiirnanaan waayo qofkasta wuxuu leeyahay meelo uu ka dareemayo liidnaan ( insecure) inuu gaaro waxyaabah uu ku wanagsanyahay taas oo aan rabno lakiin ay naga hortaaganyihiin cabsi iyo kalsooni la’aan waana halka laga rabo lamaanayaahsa in ay iska kaabaan.
lakiin waxaa Muhiim ah in xisaabta lagu darsado dhiirigalinta laga hadlayo maaha ku saarista cadaadis lamaanahaaga sheey aad adiga danaynayso lakiin asaga uusan hammi uhayn ee badalkeeda ku dhiirgali in uu hormariyo shey uu markii hore rabay tusaale nimanka qaar ayaa cadaadis ku saara xaasaskooda in ay miisaankood dhimaan taas uu isleeyahay waa dhiirigalin lakiin waxa ay uqaadanaysaa dhaleecayn nafteeda ku socota ( condemnation) kaliya markaad aragto ayadoo hadal haysa ku taageer eray ahaan iyo ficil ahaan.
waana sida uu Mr Kieth xaaskiisa usameeyey Allison oo jeclayd Wax qorida lakiin halmar oo ay isku dayday in ay daabacdo maqaal ( article) lakulantay diidmo, sando kadib aydoo wax aqrisanaysa ayuu u imaanayaa ninkeeda oo ku dhahayaan “waxaan aqriyey maqaalkaaga runtii waxaad tahay qoraa cajiib ah wuxuu uqalmaa inaad ku daabacdo wargeysyada caanka ah”
hadalkaas uu dhahay ayaa markii dambe ka dhigay qoraa caan ah waana erayo soo xasuusiyey 14 sano kahor maqaalkeeda laga diiday in loo daabaco iyadoo iswaydiisay in dadka oo dhan ay dareemayaan dareenka ninkeeda ookale taas ayaana wax ka badashay mustaqbalkeedii.
dhiirgalinta waxa ay ubaahantahay naxariis iyo ka arkida arrinka dhinaca lamaanahaaga.
waxaa kale oo kamid ah waxyaabaha ka qeybqaata kobcinta jacaylka lamaanaha soona hoosgalaysa Mawduucaan erayada naxariista leh( kind words) sideedaba jacaylka waa naxariis hadiiba aan erayo ku gudbinayno wax kaabaya jacaylka waa in aan dooranaa kuwa naxariista Muujinayana waxaana soo hoos galaya habka aad udhahaysa erayada marka aad adeegsanayso erayadaas taas oo ka dhigan inaad udhahdo qaab dareensinaysa lamaanahaaga naxriis iyo inaad jeceshahay kana ilaaliso erayada dhaawacaya islamarkaana ka raaligaliso kuwa aad ku gafto.
haddii aan rabno xiriir isku dhaw oo naf qeybsi leh waa inaan tixgalinaa baahiyaha qofkasta, sidookale waa in aan dooranaa erayada tawaaduca Muujinaya( humble words).
jacaylka wuxuu ku yimaadaa codsi ee maaha dalabaaad sax maaha inaan ula dhaqano jacaylkeena sida qof amaro bixinaya sida qof lahadlaya ookale cunug sedex jir oo aan aqoon waxa usamaynayo.
marka guurka lajoogo waxaan nahay dad siman oo qaangaar ah isuguna yimid dooqooda sidaasna isku ixtiraamaya, midkastana uu qaadanayo doorkiisa ayagoo fulinaya xaqa ay isku leeyihiin.
tusaale haddii aad xaaskaaga ku dhahdo ” Ma umalaynaysaa in ay suurtagal kuu tahay inaad nadiifiso tubada biyaha guriga dhaafisa ( Gutters) usbuucaan” ama inaad dhahdo ” haddii aadan nadiifin biya mareenka usbuucaan guriga waa soo dumayaa ogow” labadaas jumladood farqi wayn ayaa ku jira habdhaqan ahaan mid waxaa ixitiraamtay fahamka iyo awooda ku jirta xaaskaaga kan kalena waxaad ka dhigtay qof aan qaangaar ahayn waxaadna noqotay kaligitaliye.
waxaa kale o Muhiim ah Muujinta inaad uriyaaqday qofkaaga( feeling of appreciation) taas waa baahida ugu wayn oo qofkasta oo aadane ah ubaahanyahay, haddii qofkaaga luuqadiisa uu jacylka uu ku dareemaa ay tahay erayo waxaa lagu taliyaa inaad buug ku kaydsato midkasta oo aad hesho kadibna barato inaad u adeegsato lamaanahaaga.
waxaa kuu furan inaad ubadeegsato erayadaas si aan toos ahayn sida inaad ayadoo maqan aad ku hor amaanto qoyskeeda iyo saaxiibadeeda ama ayadoo joogto aad dadka hortooda ku bogaadiso taasna waa Arrinakale oo cajiib ah .
tusaalaha arrinkaan waxaa ku filan tan Bill iyo Betty oo ahaa laba lamaane oo ku kala duwan xagga luuqadda jacaylka haseyeeshee aan fahamin xagga laga haysto, Bill wuxuu ahaa nin shaqo jecel ( workaholic) waqtigiisa ugu badan wuxuu galin jiray shaqada taas oo keentay in Betty ay ka cabato markasta.
- Chapman Qoraga buugga wuxuu siiyey hal talo oo isku mid ah oo ah in ay isku adeegsadaan erayada Wanaagsan iyo isku Mahadcelinta waxkasta oo sifooyin wanaagsan oo Midkasta leeyahay, arrintaas waa caawisay Bill oo asaga baahidiisa ay ahayd in xaaskiisa ay u qirto dadaalka uu ugu jiro qoyskiisa dartood balse waxba uma tarin xaaskiisa oo waxa ay rabtaa in lagula hadlo luuqad kale ee jacayl taas oo aan uga hadli doono cutubka kan xiga.
cutubka shanaad wuxuu ka hadlayaa luuqadda labaad ee jacaylka Ee Waqti tayo leh( Quality Time).
qofka luuqaddaan ku dareema jacaylka wuxuu ubaahanyahay dareenka lamaankiisa kale oo dhamasytiran ( undivided attention), haddii si fudud loo fasiro waxaa loola jeedaa in qofkaas uu markasta doorbido inuu laggooni noqdo qofkiisa Waqtiga iyo goobaha uu jecelyahay ayadoo aysan jirin waxkale oo dareenkooda mashquulin kara.
tusaale waxaad wada fadhisaan qolka Fadhiga waxaad tihiin labadiina oo kaliya lakiin TV-ga ayaa shidan taasi Maaha Waqti tayeysan waayo dareenka Waxaad siisay TV-ga, waxaa kale oo kamid ah inaad ku wada lugaysaan Meel aad kaligiin tihiin, wax wada cuntaan si qoto dheerna usheekaysataan.
aan ku laabano tusaalihii Cutubkii hore ee Betty iyo Bill taas oo na tusinaysay in taladii isku midka ahayd ee Qoraaga buugga uu siiyey uu ku liibaanay Bill halka xaaskiisa Betty aysan isbadal Macno leh ku dareemin sidaas darteed Halkaan qoraaga wuxuu leeyahay Waxaan sameeyey gaf wayn waayo hal daawo laguma wada daweeyo dhammaan cudurada sidaas darteed Wuxuu qoyskii siiyey talo kale oo ah in Luuqada asaasiga jacaylka ee Betty uusan ahayn Erayada wanaagsan(Affirmation words) uu yahay Waqtiga tayeysan(Quality time) wuxuuna usharaxay Mr Bill Mafhuumka siinta qofka Dareenkaaga oo aan qeybsanayn iyo samaynta waxyaabaha ay ku raaxaysto lamaantaada nolosha.
waxaa jirto talooyin uu Qoraagu siiyey qofka doonaya inuu ka farxiyo ama sare uqaado jacaylka kala dhexeeya lamaane wax ku fahma Waqti tayo leh, Wuxuu leeyahay qoraagu waxaad buug ku qortaa waxkasta oo lamaanahaaga ku raaxaysto kadibna waqtigaaga u qoondee qeyb kamida usamaynta Qodob kamida waxyaabahas.
tusaale ahaan waxyaabaha Betty ku raaxaysto waxaa kamid ah; in waqtiyada fasaxa usbuuca(weekends) in ay ninkeeda isku raacaan buuraha, in ay ka soo wada qadeeyaan maqaayaha Caanka ah sida McDonald’s iyo markii guriga ay timaado habeenkii inuu la fariisto ninkeeda uuna dhageysto si ay uga waranto maalinteeda iyo waxyaahihii ay lasoo kulanto dareenkiisa oo dhan ayada siiyo.
udub-dhexaad waqtiga tayada waa wadajir(togetherness)lagama wado isku dhawaansho(proximity) wadajirku waa dareen siin dhamaystiran(focused attention), laba qof oo hal qol wada fadhiya waxaa ka dhaxeeya isku dhawaasho lakiin qasab maaha in ay ka dhaxeyso wadajir ama midnimo sidaas ookale waxaa jira qoysas Wada nool lakiin aan wadajirin xaqiiqo ahaan taasna waa Midda la rabo in lasaxo oo la isiiyo dareen gaar oo aan qeybsanayn.
luuqad kasta oo kamida shanta luuqadood ee jacaylka waxa ay leedahay lahjado gaar ah midkamida lahjadaha ay leedahay luuqada Waqtiga tayeysan(Quality time) waa wada sheekaysi Tayeysan( Quality conversation) waana wada sheekaysiga dabacsan oo labada qof aragtiyahooda, khibradahooda, dareenkooda dhabta ah iyo rabitaanadooda qaab saaxiibtinimo ku dhisan oo aan lahayn xaalad Arbushadeed am deegaan ku habboon isku dhaafsadaan.
sifadaan aad ayey Muhiim ugu tahay lamaamaha ku dareema jacayl waqti tayeysan oo lagama maarmaan u ah si uu udareemo in lajecelyahay waayo luuqadaan waxa ay xoogga saartaa dhageysiga waa in qofkaan dareemaa in uu dhageysanayo qofka uu jecelyahay waliba si dabacsan oo aan ka maran dhexgal.
tusaalaha arrinkaan ka turjumaya waa Mr Petrick oo sabab sahlan ku waayey xaaskiisii uu jeclaa Waayo markasta waxa ay ka caban jirtay shaqadeeda iyo maamulaheeda shaqada. markii ay lawadaagto habeen kasta wuxuu siin jiray talo isla sidii ayey hadana ugu sheegi jirtay ayadoo qaadan taladiisa asagoo ugu damabyn ka carooday kuna yiri haddii aadan talo qaadanayn ha ila wadaagin mar dambe cataawgaaga taas oo sababtay ugu damabayn in xaaskiisii ka tagto ayna isfuraan.
nasiib darro Petrick wuxuu gadaal ka ogaaday in xaaskiisii ay ubaahneed dabacsanaan(sympathy) iyo dhageysi, sidookale wax ay rabtay inuu dareenkiisa siiyo iyo inuu usheego inuu fahamay culaysaaska haystay una sheego inuu jecelyahay intaas badalkooda wuxuu ku mashquulay talo siin iyo hadal taas oo aan ahayn luuqadeeda jacaylka iyo qaab ay ku ogaan karto in lajecelyahay.
waana tusaale fudud oo muujinaya sida ay lamaanayaal badan uga aradanyihiin fahamka nolosha iyo jacaylka kuna kala tagaan wax laxallin karay lakiin faham ubaahan.
fanka dhageysiga wuxuu ka adagyahay barasho luuqad shisheeye oo kugu cusub sidaas darteed samee talooyinkaan si aad ula qabsato.
- xoogga saar fiirinta indhaha xilliga ay/uu kula hadlayso/yo lamaanahaaga nolosha.
2.ha dhageysan lamaankaaga adigoo shey kale haya, haddii aad mashquul tahau usheeg in uu/ay fursad ku siiso/yo.
3.dhageyso oo faham dareemaha dhabta ah ee qofkaaga kaliya ha dhegeysan ee faham farrinta.
4.lasoco luuqada jirka qofkaaga inta uu kula hadlayo waayo farriin ayey gudbinayaan xubnuhu.
5.haka dhexgalin hadalka waayo celcelis ahaan aadanaha waxa ay qof kale dhageysan karayaan kaliya 17 mirir.
sidookale Waxaa kamid ah lahjadaha barashada hadalka( learning talka) waxaa loo jeedaa kaliya in aysan anfacayn qofka luuqadiisa Tahay Waqti siinta in la dhageysto sidookale wuxuu ubaahanyahay inaad la timaadonaf ka hadal(Self-revelation) oo uu maqlo dhinacaaga waxa aad ku fikirayso taas oo dadka qaar ku adag maadaama yaraantoodii aysan guryahooda ka jirin aragtida xorta ah iyo ka hadlida waxa uu dareemayo.
habdhaaanka shaqsiyadeed ee dadka dhanka hadalka waa laba nuuc Mid dhegeyste ah oo kaliya jecel inuu keydiyo wixii loo sheego laakiin aan jeclayn hadalka kaas oo Buugu ku sheegay eray bixinta (dead Sea) ama bad dhimatay, kan labaadna waa qof jecel hadalka oo waxkasta oo uu maqlo ama arka sheega xitaa hadii uu qof waayo la jooga xilligaas wuxuu laxariiraya qof kale haddii uu waayaana nafttiisa ayuu lahadlaa waayo malaha kayd (reservior)wuxuuna ku sheegay buugu eraybixita Babbling Brook, kaliya qofkaan wuxuu ubaahanyahay in Madaxa loo ruxo oo ladhageysto.
lahjadda kale ee halkaan Muhiimka ah waa hawlqabad tayeysan(Quality Activities) waa wada qabashada hawlaha Midkiin ku raaxaysto oo xiiso uu uhayo qasab maaha in qofka kale ee aysan luuqaddiisa asaasiga ahayn uu ku raaxaysto ee waa qancinta qofka ay luuqadiisa jacayl tahay sida aadida safarada gaaban, Wada lugaynta, booqashada beeraha yaryar(gardens) IWM.
ugu dambayn haddii lamaanahaaga luuqadiisa jacayl ay tahay Waqti tayeysan(Quality time) ka faaidayso talooyinkaan;
- Uwada lugeeya si wadajir ah Meelaha Midkiin uu ku soo koray caruurnimadiisii.
- wada aada Meelaha ilqabadka leh ee Maagaaladiina, wada fariista oo daawada waxyaabaha ishu ku raaxaysanayso.
3.Wada qaata kulan qado kadibna booqda qabuuraha isa xasuusiya geerida uguna Mahadceliya Allaha inuu idin siiyey fursadaan.
- waydii lamaanahaaga waxyaabaha ay/uu ku raaxaysato kadibna qorsheeya inaad bishiiba mar samaysan.
5.waydii lamaanahaaga Meesha ay/uu ku raaxaysto inaad wada fariisataan marka aad wada sheekaysanaysaan.
- ka fakir waxyaabaha lamaanahaaga jeceshahay/jecelyahay adigana aad xiisayso si aad uwada qabataan.
- qorsheysta Dalxiisa usbuuc dhamaadyada oo labadiina kaliya ah lixda bilood oo soo socota.
- samaysta jadwal Maalinle ah oo aad ku wadaagtaan dhacdooyinka Maaalinlaha ah.
- dib u eega taariikhdiina aad iskaga wareysataan noloshiinii hore sedexdii biloodba mar.
- wada seexda Meel banaan oo ka baxsan qolka jiifka sida barxadda guriga haddii aadnan banaanka ubixi karin.
Cutubka lixaad wuxuu ka hadlayaa Hadiyad siinta(receiving gifts).
waa luuqaddaan waa waa siinta shey lataaban karo qof aad jeceshahay ha noqdo lamaanahaaga nolosha ama qof kale oo aad jeceshahay taas oo Muujinaysa inaad ka fikirayso, ixtiraam uhayso.
dadka luuqadooda jacaylka ay tahay hadiyada Muhiim uma aha Qiimaha hadiyada haddii aysan ku jirin ka hoosayn sida qof xoolo badan lagu tuhmayo oo wax aad uqiima hooseeya bixiyey.
hadiyada sheyga ugu wayn ee loo soo qaato waa isku hadiyeynta Faraantiga Maadamaa ay calaamad muuqata utahay jacaylka kana dhigan inaad jeceshahay qofka nolosha idin mataanaysay sidaas darteed waxaa lagu gartaa qofka hadiyada ay tahay luuqadiisa in faraantigaas qiimo wayn ugu fadhiyo ayna Muddo badan u xirnaato, dhinaca kalena waxaa qasab ah in qofka kale noqdo hadiyad bixiye wayn waana Midkamida calaamadaha jacayl ee la baran karo qofkana uu la qabsan karo.
waxaad ku garan kartaa in qofkaaga luuqadiisa aysan ahayn hadiyad siin in adigoo qofkaas wax hadiyad ah aadan siin sanado hadana uusan waxba ka soo qaadayn maqnaashheeda qofkaas luuqadiisa asaasiga maaha tan.
hadiyadaha iyo lacagta xiriir ayaa ka dhaxeeya qof markiisii hore ahaa qof lacagta bixin og( spender) oo aysan dhib ku ahayn kaas culays kuma noqon doonto bixinta hadiyadaan lakiin qofka kaydsadaha(saver) kaas culays ayey ku noqon doontaa sidaas oo ay tahay kaas wuxuu ogaanayaa haddii uu fikiro inuu qancinayo naftiisa iyo helida farxadiisa, markasta oo uu maalgashado lamaankiisa waa markasta oo uu helayo farxad waayo qofkaas wuxuu siin doonaa daryeel lamid ah tan uu bixinayo asagoo adeegsanaya luuqada jacayl ee uu fahamo.
waxaa jira hadiyad uu buugu ku tilmaamayo hadiyada nafta( the gift of self) taas oo loola jeedo hadiyad aan lataaban karin lakiin dadka qaar qiima ugu fadhisa waana hadiyada lajoogista iyo garabsiinta qofka xilliyada uu kuu baahanyahay inuu ku helo adiga laftaada gaar ahaan xilliyada Culaysaadka haystaan sidaas daraadeed hadiyada ugu wayn ee xalliyada adag siin kartid lamaanahaaga waa agjooga ama lajoogida.
tusaalaha arrinkaan waa qisada Jan iyo Don oo hawaneeyda Jan ay markasta sheegto in nolosheeda aysan ilaawin laba dhacdo oo ninkeeda ay kala kulantay Mid waa mar ay umushay oo isla markii ay umushay uu baxay si uu saaxiibadiisa ula soo ciyaaro ciyaarta Softball oo uu jeclaa lakiin asaga wuxuu leeyahay farxad darteed ayaan ubaxay si aan ugu sheego saaxiibadayda lana soo ciyaaro.
dhacdada labaadna waa mar hooyadeed geeriyootay oo markii duugtii dhamaatay uu aaday Ciyaarista Softball taas oo niyad jabisay markale lakiin asaga wuxuu leeyahay dhawr maalin ayaan caawinayey oo isbitaalka xitaa lajoogay lakiin uu ubaahnaa nasasho taas oo ay Jan u aragtay dayacaad.
qodobka Muhiimka ah halkaan waa in qofka luuqadisa tahay hadiyad siinta uu usheego qofka kale in uu jecelyahay la joogiaankiisa uuna ku dareemo jacayl si uu ugu baraarugsanaado waayo fahamka luuqadda jacaylka waa sirta guurka guulaysta.
haddii lamaanahaaga luuqadiisa tahay hadiyad qaado talooyinkaan;
- hadiyad u badi; markasta oo guriga tahayso wax un hore ugu qaad sida ubax iyo waxyaabaha macaan.
2.waxyaabaha gacanta lagu sameeyey (handmade) ugu dadaal sida inaad fasal tagtid oo aad barato si aad ufarsamayso kadibna ugu hadiyeyso.
3.Maalinkasta hadiyad sii hal usbuuc oo xiriir ah lakiin aan ahayn Mid cayiman isbadal wayn ayey keenaysaa.
- ku kaydso buug yarahaaga waxyaabaha uu jecelyahay ama jeceshahay lamaanahaaga kadibna usamee.
5.hadii aad garan wayso hadiyad aad u doorayso waydiiso caawin qof yaqaana sida xubin qoyskeeda/kiisa kamid ah.
- u ogolow hadiyada agjooga, markii loo baahdaba haku hesho/helo naftaada.
7.buug sii aad wada aqrisataan gaar ahaan meelaha ay/uu xiiseeyo.
Cutubka 7aad wuxuu ka hadlayaa luuqadda jacaylka ee u adeegidda ( Acts of service).
luuqadda jacayl waa Mid dadka Qaar u ah asaasi sidii kuwii hore ookale waana qabashada hawlaha ama u qabashada qofka aad jeceshahay hawlo aad ogtahay inuu jeclaysanayo usamayntooda sida cunta ukarinta, nadiifinta guriga IWM.
codsiyada waxay qurxiyaan ama jaheeyaan jacayl halka awaamiirtana ay dilaan jacaylka sida in waxkasta oo qofkaas kuu qabanayo u aragto wax waajib ah haddii uu qaban waayana ugu xanaaqdo ama si xun ula hadasho sida dhaqankeena soomaali ahaanba meelo badan ku jirta.
Tusaalaha qodobkaan waa sheekada Mark iyo Marry oo ahaa laba lamaane oo aaminsanaa in aysan jirin wax ay isku raacsnayihiin yacni aan fahamsanayn luuqadda jacaylka Midkasta. Marry ayaa ka cabanaysay in ninkeeda Mark uu rabo kaliya in ay guriga joogto cuntadana udiyaariso ilmahana nadaafadooda ka shaqayso taas oo uu Mark sheegay in ay tahay dhaqan uu waalidkiisa ka soo gaaray uuna jecelyahay halka gabadhana ka canayso in uusan tixgalin siin taasina keentay in ay ka niyad jabto dareen siinta Saygeeda.
Dr Champman qoraaga buuggaan ayaa talo ku siiyey in Midkasta qoro waxa uu jecelyahay in lamaanihiisa usameeyo, Marry ayaa sheegtay in ay jeceshahay in ninkeeda uu Cawska beerta guriga jaro, ilmaha xaafayada ka badalo, gaarigana dhaqo.
sida muuqata labadoodaba waxay ku raaxaystaan luuqada jacayl ee hawl qabashada ama isku adeegida(Acts of service) lakiin waxa ay ku kala gadisanyihiin waa Lahjada oo laga wado in ku kala duwanyihiin waxa adeegga midkasta loo samaynayo Mark iyo Marry halkaaas ayey farxad ku heleen.
waxaa xusid Mudan in Mark uu uqaban jiray waxa ay jeceshahay Marry inta aysan is guursan waana sababta ay ku xulatay lakiin kadib ayey wax isbadaleen taas oo cadayn u ah in waxa aan isku samayno guurka kahor aysan qasab ahayn guurkeena kadib inaan samayn doono waayo guurka kahor waxaan dareemaynaa xaalada Waalida jacaylka(in love obsession).
qodobka kale ee Muhiimka ah wuxuu yahay saamaynta xun ee ay bulsho kasta ku leedahay dhaqamadii hore ee awoowayaashood iyo qaabkii ay dhaqmi jireen taas oo Meelaha qaar aan lajaanqaadi karin Xilliyadaan casriga loona baahanyahay in wax laga badalo sida dhaqanka ad adakana ee lagu yaqaanay dadkii hore, dhanka kale waxaa jira waxyaaba fiican oo bulshada leedahay oo ay baabi’inayaan dhaqamada qaar ee banaanka ka imaada iyadoo la eegayo isgaarsiinta casriga ah oo fududaysay is dhexgalka dadka adduunka.
Usamee qodobadaan lamaankaaga nolosha haddii luuqadiisa jacayl tahay hawl qabasho(Acts of service),
- samayso liis waxyaabaha qofkaaga jecelyahay kadibna usamee intaad awoodo.
- daabac kaarar Qurux badan ku qor erayo aad ku Muujinayso inaad u qabanayso waxyaabaha farxad galiya.
- ka codso ilamaha in ay kaa caawiyaan waxyaabaha aad uqabanayso qofkaaga marka uu maqanyahay kadibna usoo dhaweeya si wada jir ah markuu yimaado.
4.meel ku qoro waxyaabaha lamaankaaga kaaga cabto badanaa una samee.
5.haddii aad haysato lacag ushaqaalaysii qof u qabtaa waxyaabaha ay jeceshahay.
- waydii qofkaaga hal sheey oo qaas oo uu jeclaan lahaa inaad usamayso kadibna usamee.
Cutubka 8aad wuxuu ka hadlayaa taabashada jireed (physical touch)
Waa midkale oo kamid ah luuqadaha jacaylka ee dadka qaar ku gartaan in lajecelyahay hanoqdaan hanoqdaan dadkaas kuwo lamaanayaal isqaba iyo qofkasta oo ibnu aadam ah.
waxaa kamid ah in lamaanayaasha gacmaha isqabsadaan(holding hands),habsiinta (hugging), shumiska (kissing), koolkoolinta(embracing) iyo gogosha dhexmarta lamanaayaasha xalaasha isku ah(sexual intercourse).
dadka ay luuqadooda asaasiga ah ay tahay taabashada jireed haddii aysan ka helin lamaanahooda uma arkaan in lajecelyahay badalkeedana waxa ay uqaadanayaan cagsigeeda oo ah in la cidleeyey waa sida nin u arka inuu xaaskiisa jacaylkeeda ku kasban karo inuu erayo fiican ku dhaho hase yeeshee ay ayada wax ku fahmayso luuqadda jireed si ay udareento in lajecelyahay ama nin u arka in habka kaliya oo xaaskiisa in ay jeceshahay uu ku ogaan karo ay tahay inuu ka helo jimaaca xalaasha ah.
marka laga soo tago lamaanaysha marka laga hadlo ciyaalka haddii aad habsiiso laba cunug oo midkamida uu ku dareemayo in lajecelyahay luuqadda jireed iyo Mid aan ku dareemin waxaa xaqiiqo ah in ay ukala muhiimsanyihiin labadaas cunug .
ilmaha hore arrinkaan kama baxayo qalbigiisa qofkii habtaas siiyana ma hilmaamayo oo waa uu jeclaanayaa.
taabashada jireed ayaa sii kala leh lahjado oo qofkasta Mid gaar ah ayuu ku raaxaystaa waxaan muhiim ah in lamaana kasta barto waxa xiisa galiya qofkiisa waayo qof Mid uu jecelyahay ayuu qofka kale necbaan karaa, qof ayey noqon kartaa luuqadiisa in dhabarka loo daliigo markasta iyo mid ka xiiseeya koolkoolin jireed sidaas darteed guud ahaan waxa ay ka simanyihiin dadkaas afgarasho guud oo ah taabasho la’aanta jireed waa danayn la’aanta ama ahmiyadsiin la’aantayda.
taabashada jireed iyo xilliyadda adag xiriir ayaa ka dhaxeeya waligaa ma is waydiisay sababta marka qof uu xaalad adag ku jiro sida tacsida qof uu jeclaan aan habusiino dhabarkana ugu salaaxno? macnaheeda waa in taabashada ay gudbiso dareen naxariiseed iyo jacayl haba kala gadisnaadeen ujeedooyinka loo samaynayo.
sidaas darteed waa qasab marka qof xaalad adag ku jiro uu kaa helo taabashada jireed gaar ahaan qofka ay luuqadiisa jacayl tahay.
haddii lamaankaaga nolosha luuqadiisa jacayl tahay taabasho jireed xooga saar qodobada:
- intaan lugaynaysaan gacanta qabso sida marka aad gaariga ka dagtaan ee aad moolka aad ka adeeganysaan ku socotaan.
2.marka aad wax cunaysaan jilbagaaga ha gaareen yacni ha taabtaan jilabka lamaanahaaga.
- Marka lamaankaaga fadhiyo gadaal uga imaad garbahana udaliig(massage).
- barkadda biyaha( jacuzzi) gal kadibna uyeer lamaanahaaga.
5.marka qoyskiina la joogtaan taabo jirka lamaantaada/kaaga sida inaad garabka ka qabsato oo kale.
- marka lamaantaada/kaaga guriga soogasho meel hore uga hortag kadibna habsii.
Cutubka 9aad Wuxuu ku saabsanyahay garashada luuqadaada asaasiga ee jacylka(discovering your primary love language).
kawaran haddii lamaanayaasha midkood ama labadoodaba aysan garanayn luuqadooda jacayl si Midba kan kale ugu buuxiyo taangigiisa jacaylka
hadaba sedexdaan Midkood ku garo:
- waa maxay sheyga xaaskaaga ama ninkaaga sameeyo ama uusan samayn ee ku dhawaca ama aad kuu dhiba? hadaba kaas cagsigiisa aya ah luuqadaada saxda tusaale waxaa ku dhiba hadalada qalafsan ee lamaankaaga taas waxa ay cadayn utahay in luuqadaada jacayl tahay erayada hagaagsan(Words Affirmation).
- maxay tahay sheyga aad badanaa ka codsato xaaskaaga ama ninkaaga inuu kuu sameeyo ? sida inaad ka codsato hadiyado ama inuu waqti badan kula qaato hadaba taas ayaa luuqadaada rasmiga ah ee jacaylka.
- maxaad u samaysaa lamaanahaaga si aad u farxad galisid ? ka soo qaad waad isku cusubtihiin qofkaaga mana taqaanid luuqadiisa asaasiga ah kadibna waxaad damacday inaad u samayso sheey aad isleedahay ku kasbo jacaylkiisa hadaba sheeygaas maskaxdaada ku soo dhacay ayaa adiga kuu ah luuqad jacayl ee asaasi ah.
kadib markaad ogaato luuqadaada dhabta ah waxaad qortaa afarta luuqadood kale kadibna waxaad ogaanaysaa luuqadda kuugu soo xigta ee aad jeceshahay haddii ay isku miisaan kuu noqdaana waxaad noqonaysaa qof laba luuqadood ku hadla (bilingual person).
ugu dambayn waxaa habboon in labada lamaane ay wada fariistaan kana doodaan luuqadahooda asaasiga ah ee jacaylka.
Cutubka 10aad Wuxuu ka hadlayaa Jacaylka inuu yahay doorasho ama dooq (love is a choice).
si kooban marka loo yiraahdo jacaylka Maaha wax mar soodhac ah si ka duwan xaaladii aan ka soo hadalnay ee ahayd xaaladii ku qafiifid hummaag jacayl (in love experience obsession).
waxa ugu horeysa oo jacayl waara lagu kasaban karo waa barashada luuqadaada jacayl iyo luuqadda asaasiga ah ee qofka nolosha idinka dhaxayso.
xaalada hummaaga jacayl waa xaalad dabiici ah oo ka dhex dhacda ragga iyo dumarka xilligooda guurka ah kahor lakiin igu dambayn guurka kadib ayaa xaqiiqada la arkaa hase yeeshee jacaylka rasmiga waa kan laga baaraandago ee sababta rasmiga ah leh.
qaar ayaa xaaladaas indha la’aanta ah (in love experience) ka baxa guurka kahor waa labada sano ugu horreyse ee xiriirkooda, qofkii xaaladaas ku waaya qofkii uu rajeynaya asagana laba sano ayey ka qaadan kartaa inuu xaaladiisii caadiga ah ahayd dib ugu soo laabto lakiin nasiib wanaag lamaanayaasha hoos uga soo dhaca ama ka tanaasula xaaladdaan hummaagga ah jacayl rasmi ah ayey dib uheli karaan waa hadii ay fahmaan luuqadahooda jacayl.
kawaran haddii luuqadda jacaylka ee lamaankaaga aadan ku raaxaysanayn dabiici ahaan inaad samayso? tusaale xaaskaaga luuqadeeda jacayl waa u adeegid(Acts of service) waliba waxa ay jeceshahay inaad guriga u xaaqdo(vacuuming).
waxaa Muhiim ah jacaylka maaha wax aad naftaada u samaynayso si aad u raaligaliso waa shey aad u horeyso qof aad jeceshahay si aad u farxad galiso sidaas darteed waad ku qasban tahay sheygaas samayntiisa sida ay u adagtabahay inaad aroorta hore ka soo toosto hurdada macaankeeda.
Cutubka 11aad waa Jacaylka ayaa keena isbdalka(Love makes the difference)
Cutubkaan wuxuu xambaarsanyahay In jacaylka yahay furaha nolosha taas oo ah in jacaylka uu abuuro jawi aan uga fikiri karno ama aan jawaab ugu raadi karno Mushkiladaha naga soo Wajaha nolosha.
taas macnaheeda waxa ay tahay in marka qofka jacayl loo muujiyo inuu helayo niyad uu ku fuliyo hawlihiisa iyo inuu isku arkayo qof muhiim ah Maadaama uu qofka qalbiga ka dhinto ama ka noolaado.
dhincaha guurka lamaanayaasha markii ay si sax ah jacayl isku siiyaan waxa ay ka doodi karaan xalna ka gaari karaan Isfahamwaaga soo kala dhexgala ayaga oo aan isdhaleecayn waxa ayna baranayaan si loogu noolaado wadajir.
tusaale lamaanayaasha qaar waxaa ku adkaada wada noolaashooda waxaana Meesha ka baxda kalsoonidii iyo jacaylkii waxaana ku bata is eedaynta iyo in aysan waxba isku haysan ookale heer ay ku dareemaan guurka sida qof xabsi ku jira ookale, dhibaatada Maaha in aysan isfahamayn ama wada noolaan karin ee waxaa meesha ka maqan jacayl dhexdoda ah waxaana aysan garanayn sida ay jacaylka isku siin lahaayeen taas oo ay sabab utahay luuqadooda jacayl oo aysan garanyn.
taas badalkeeda haddii lamaanayaasha ay fahamaan luuqadooda jacayl qofkasta loo buuxiyo taangigiisa jacaylka waxaa ka dhalanaya awood aysan hore ulahayn dhinac kasta farxadda iyo hawlqabashada caadiga waana taas sababta loo leeyahay Farqigu waa jacaylka.
Cutubka 12aad waa Jeclaasha qof aan ku jeclayn ( Loving the unlovely)
aan ku bilawno suaasha kowaad ee ah qof aan ku jeclayn Mala jeclaan karaan ama Qof ku xumeyey ama si xun kuula dhaqmay Mala sii jeclaan karaa ama labadaas qof Suuragal Matahay in ay dib isku jeclaadaan?
halkaan markaan ka hadlayno jawaabteena waxa ay ku salaysantahay lamaanayaal isqaba oo kala waayey farxadii ama midkamida uu wali jacayl ku dambeeyo oo uu cabasho ka yahay kii kale sidaas daraadeed su’aashu waxa ay laxariirtaa suaal kale oo buugaan uu ka hadlo oo ah jacaylka dib maloo soo noolayn karaa? waxaan leenahay waa suuragal in qofkaas uu qof dhiggiisa ah uu kasban karo waxaase shardi ah in uu yaqaan qofka kale luuqadiisa jacayl uuna dareensiin karo.
sida caadiga ah tan waa ay dhacdaa in qof jacaylkiisa uu damo kadib marka Taangigiisa jacayl uu noqdo mid maran, sida caadiga ahna Waxa ay ku xirantahay in taangigaas la buuxiyo si uu qofkaas dib ugu soo kaco.
waxaa jirto tijaabo uu qoraaga buuggaan ku samaynayo Qoys dhibaatada jacayl la’aanta haysatay ninka wuu quustay lakiin gabadha ayaa dadaalaysay oo wali dareen ku jiray sidaas darteed Tijaabdaaan waxaa lagu sameeyey ninka, Gabadha ayaaa kula hadashay luuqadiisa jacayl waxkasta oo uu farxad ku dareemana waa u samaysay Mudada laga rabo isbadalkana ninka waa lix bilood oo ladoonayo in jacaylkiisa dib usoo noolaado.
gabadha waxaa lagu dhahay waxkasta oo uu ku dhaho uqaado Si caadi ah hana ugu jawaabin si cunfi ah wanaag ku badal kadib Ka codso arrin gaar ah inuu kuu sameeyo kaas oo aysan macquul ahayn inuu markii hore kuu sameeyo.
ugu damabyn bishii ugu horreysay wuxuu ahaa qof aan soo jeedin arrinkana Muhiimad wayn ma siin lakiin bishii labaad wuxuu noqday qof u gudaya (reciprocate) wixii samayn jirtay ookale yacni ujeedka wuxuu ahaa inka uu ayada darteed wax qiimo uleh u sameeyo waana hadafka ugu wayn ee jacaylka lagu yaqaan qofka wax jecel taas oo ah in dareen ahaan u dareensiiyo qofkiisa jacayl si ficil ah.
Cutubka 12aad ilmaha iyo luuqadaha jacaylka ( Children and love languages).
cutubkaan Wuxuu ka jawaabayaa Suaasha ah fikrada luuqadaha jacayl Malagu dabiqi karaa ilmaha ama ilmaha Ma leeyihiin luuqado jacayl?
jawaabta suaashaas waa Haa waa leeyihiin oo waxba kagama duwana dadka waaywayn waxaana laga garan karaa habdhaqanka ciyaalka inta ay yaryihiin in midkasta leeyahay luuqad jacayl oo ugaar ah laga yaabaa inaad garan kari wayso marka koowaad.
Tusaale ilmaha qaar Marka aabihiis guriga yimaado wuxuu markiiba ku boodaa dhabta aabihiisa wuxuuna usalaxaa timaha taas oo ka macna ah in ilmahaas rabo taabashada jireed ee aabihiis luuqadiisa jacaylna ay tahay taabashada jirka (physical touch).
halka ilmaha qaarna ay aabahood marka uu guriga yimaado u yeeraan oo dhahaan aabe kaalay waxaan ku tusayaa waxaan sameeyey sidii inuu tusin rabo hawlo uu qabtay kaasina Wuxuu rabaa dareenka aabihiis iyo in uu waqti laqaato xitaa marabo in aabihiis buug aqristo markaas uu wax usheegayo sidaas darteed luuqadiisa jacayl waa Waqti tayeysan(Quality time).
haddii cunugaaga uu kuu soo sameeyo wax hadiyad u eg oo kuu keeno taas waxa ay cadanaysaa inuu hadiyadaha jecelyahay luuqadiisa tahay hadiyad siin(receiving gifts).
haddii aad aragto wiilkaaga ama gabadhaada oo jecel markasta caawinta dad kale ama walaalaha ka yar taasi waxa ay ku tusin kartaa in luuqadooda jacayl tahay u adeegida(Acts of service).
sidookale haddii aad aragto gabadhaada ama wiilkaada oo hadalo Qurxan kugu oranaya sida Maanta Aad baad Uqurux badantahay ama Alla Maxaad shaqo wanaagsan qabatay maanta taasi waxa ay ku tusinaysaa in luuqadiisa jacayl ee asaasiga ah tahay Erayo wanaagsan(Words Affirmation).
waligaa ma Iswaydiisay sababta ilmaha qaar marka ay ku jiraan waqtiga qaangaarnimada ay uga cararaan guryaha waalidkooda?
taas waa arrin laxariirta Jacayl siinta waalidka dhanka ilmahooda waana in aysan umuujin wax jacayl ama aysan garanayn habka ay ugu samayn lahaayeen asagoo cunnuga ku dooda ima jecla waalidkayga waxa ay jecelyhiin walaalkeey ama walaasheey taasi kama dhigna in waalidka aysan jeclayn ilmahooda lakiin kuma baraarugsana Muhiimada ay leedahay barashada luuqada jacayl ee ilmaha.
haddii aan ilmaha lasiin jacayl ku filan waxaa imaanaysa in ay ka raadsadaan meelo kale sida ilmaha saaxiibadood ah halka kuwa qaarna looga faaidayso dana kale sida gabdha ay ka faa’idaystaan raga la’ayniga ah.
habka ugu wayn ee lagu ogaan karo luuqadda jacaylka ee ilmahana waa ufiirsashada habka ay ayaga laftooda jacaylka ugu muujinayaan dadka kale taasi waa calaamada aad ku ogaan karto luuqada jacayl ee ay jecelyhiin.
Dhamaaad
W.Q:Isse farah